Ký ức tuổi thơ là một kho báu vô giá, với những hình ảnh ngây ngô và ngọt ngào luôn hiển hiện trong tâm trí ta như những ngọn đèn sáng lấp lánh. Tuổi thơ của tôi, ngoài những ngày theo cha đi thả lưới bắt cá linh, còn có kỷ niệm đáng nhớ với những lúc đội nắng sớm đi bắt ốc đắng về luộc chấm cơm mẻ. Đó một món ăn đặc trưng của người dân miền Tây Nam Bộ, món ăn mà tôi mãi mãi không thể quên.

Những ngày hè oi bức ở quê, khi cái nắng gay gắt làm bạn với những cơn gió Lào thổi rát bỏng cả mặt, lũ trẻ chúng tôi nghỉ hè không có những nơi vui chơi náo nhiệt như ở thành phố, mà chúng tôi sẽ tụ họp lại nhà đứa bạn nào đó để kiếm món nấu ăn chơi. Mỗi khi đến lượt tụ họp ở nhà tôi, lũ chúng tôi sẽ rủ nhau ra sau vườn, mon men đến gần những ao nước trong veo mát rượi. Đó là nơi chúng tôi tìm thấy niềm vui đích thực, nơi những tàu dừa mà trước đó tôi nhờ cha tôi chặt thả xuống để dụ những con ốc đeo vào. Chỉ có những người dân miền Tây chính gốc mới biết được cách bắt ốc đắng như thế.

Hàng dừa quanh nhà tôi là ranh giới ngăn cách giữa cánh đồng và ao nước. Nhìn từ xa, những tàu dừa nhỏ bé xanh mướt giữa cánh đồng lúa chín, như đang vươn cánh tay rung rinh vờn những đám mây trôi lạc giữa bầu trời. Dù sinh ra và lớn lên ở đây, nhưng mỗi lần ngắm nghía khung cảnh xinh đẹp này, ánh mắt tôi vẫn mê mẩn cái vẻ đẹp dịu dàng trong veo ấy, và trong tôi, toàn bộ thế giới chìm đắm vào một màu xanh của trời và màu vàng của nắng bao la.

Chúng tôi kết bè chuối, rồi mấy đứa nhóc gầy còm cùng nhảy lên, chiếc bè chòng chành bơi ra tận giữa ao. Lấy chân làm mái chèo, chúng tôi vừa vẫy vùng tận hưởng làn nước mát, vừa với tay tìm bắt những chú ốc đắng trốn dưới tàu dừa dưới ao.

Ốc đắng, loài ốc nhỏ bé có màu xanh chàm hoặc đen đậm, là món quà quý mà thiên nhiên trao tặng. Sau này, nhiều nơi nuôi ốc đắng để kinh doanh, nhưng cái hương vị của loại ốc chúng tôi bắt được khi ấy, cái vị giòn ngọt thanh mát tự nhiên hòa lẫn hương phù sa thoang thoảng vùng Đồng Tháp Mười vẫn là thứ gây thương nhớ mãi.

Chúng tôi chìm đắm trong niềm vui bắt ốc, hòa mình vào âm thanh vui nhộn của cuộc sống miền sông nước. Chiếc rổ tre chẳng mấy mà sắp đầy. Mỗi con ốc là một niềm vui, mang theo nỗi hân hoan và sự tưởng tượng đầy màu sắc của lũ trẻ.

Trở về nhà, tôi không thể chờ đợi được để thưởng thức món ăn đặc biệt này. Chúng tôi chia nhau mỗi đứa một việc, đứa đi ngâm rửa ốc, đứa hái lá ổi, đứa ra vườn nhổ vài tép sả để luộc cùng ốc cho dậy mùi thơm. Món ốc đắng đồng nhất định phải chấm với cơm mẻ mới chuẩn vị. Mẻ, hay còn gọi là cơm mẻ, là một thứ gia vị quen thuộc trong nền ẩm thực Việt. Với vị chua thanh và mùi thơm rất đặc trưng, mẻ thường được sử dụng trong nhiều món ăn dân dã. Tôi múc vài muỗng cơm mẻ từ hũ mẻ của nội ở góc bếp, rồi lấy muỗng đánh đều đến khi sánh lại mới cho thêm muối, bột ngọt, sả ớt băm nhuyễn, lại tiếp tục đánh đều đến khi tất cả các gia vị trở nên hòa quyện.

Nồi ốc đắng luộc trên bếp rất nhanh đã tỏa ra mùi thơm nức mũi. Lũ trẻ quây quần xung quanh nồi ốc, vừa thổi phì phò vừa lể ốc chấm cơm mẻ, chí chóe cãi nhau và cười khanh khách. Món ăn thân thuộc ấy đã trở thành đặc sản của tuổi thơ nghèo khó của chúng tôi khi ấy. Ốc đắng luộc chấm cơm mẻ không chỉ là một món ăn, mà là biểu tượng của sự gắn kết. Nó kết nối chúng tôi với quê hương và với những kỷ niệm đáng nhớ. Mỗi lần thưởng thức, ký ức của tôi lại trôi về những ngày hè tươi đẹp, ánh nắng vàng ươm lấp lánh mặt ao, những tàu dừa nhỏ bé rung rinh và những tiếng cười ồn ào của lũ bạn.

Bài: Minh Phúc